شاید این رویا، زمانی که اولین بار استخوان‌های دایناسور‌ها در نقاط مختلف دنیا کشف شد، به ذهن یک دانشمند رسید که احتمال دارد بتوانیم موجودات ماقبل تاریخ و منقرض شده را دوباره روی زمین ببینیم و در کنار آن‌ها زندگی کنیم.

نکته‌ای که برای زنده کردن موجودات منقرض شده باید دانست این است که موجودات از بین رفته در چه زمانی روی زمین زندگی می‌کرده‌اند. به لطف پیشرفت روش‌هایی مانند کلونینگ و فناوری ویرایش ژن، چشم‌انداز بازگشت حیوانات در حال انقراض، بیش از هر زمان دیگری دست یافتنی به نظر می‌رسد. با مجله دلتا همراه باشید.

اول دایناسور‌ها بوده‌اند یا ماموت‌ها؟

همان‌طور که گفته شد، میزان امکان حیات مجدد جانوران منقرض شده بسته به قدمت زیست آن‌ها متفاوت است.

شاید در ذهن بسیاری از شما جانورانی چون ماموت‌ها و دایناسور‌ها، اختلاف زمانی زیادی با هم نداشته باشند. جالب است بدانید میلیون‌ها سال بین نابودی آخرین دایناسور تا پیدایش نخستین ماموت‌ها، فاصله وجود دارد. باید بدانیم که دایناسور‌ها در دوران مزوزوئیک یا حیات میانی زندگی می‌کرده‌اند. اوج حضور آن‌ها در دوره ژوراسیک و کرتاسه بوده است. آخرین دایناسور‌ها تقریبا در حدود ۶۵ میلیون سال پیش یعنی در پایان کرتاسه نابود شدند.

اما ماموت‌های پشمالو در کمتر از یک میلیون سال پیش از بین رفتند. انسان‌های نخستین در عصر یخبندان، ماموت‌ها را شکار و از آن‌ها تغذیه کرده‌اند. همچنین از اجزای بدن آن‌ها پناهگاه می‌ساخته‌اند.

برخی دیگر از جانوران منقرض شده هستند که حتی از ماموت‌ها نیز جدیدترند مثل دودو. این پرنده‌ها در آمریکای جنوبی زندگی می‌کردند و چون در جزیره زیستگاه خود، دشمن طبیعی نداشتند با دیدن اولین انسان فرار نکردند. دودوها توسط نخستین اسپانیایی‌هایی که پا به قلمروی این جانوران گذاشتند، شکار شدند.

ببر تاسمانی

از جانوران دیگری که از مدت انقراض آن‌ها زمان زیادی نمی‌گذرد، می‌توان به ببر تاسمانی اشاره کرد. کیسه‌داری که ظاهری شبیه به گربه‌سانان داشت و تا آمدن نخستین اروپایی‌ها به تاسمانی، در آن جا زندگی می‌کرده است. این جانور شگفت انگیز نیز به دلیل شکار بی‌رویه، تخریب زیستگاه‌ها و اشغال جایگاه اکولوژیک به سرعت نابود شد.

احتمال احیای حیوانات منقرض شده ایرانی

پوست و بقایای جانورانی مثل ببرمازندران و شیرایرانی موجود است. برخی باغ وحش‌ها در دنیا ادعا می‌کنند که نمونه‌هایی از شیر ایرانی را در اختیار دارند و دی‌ان‌ای آن را نیز می‌توان استخراج کرد.

نکته قابل تامل این است که آیا با حیات مجدد آن‌ها زیستگاه مناسب در کشور وجود دارد؟ پس قبل از این که بخواهیم به شیر یا ببر ایرانی حیات مجدد بدهیم، باید بدانیم که اصلا زیستگاه مناسبی برای بازگشت این جانوران وجود ندارد. بزرگ‌ترین دلیلی که جانوران در عصر حاضر منقرض شده‌اند، نبود زیستگاه مناسب بوده است.

پس حتی اگر از لحاظ فنی بتوانیم آن‌ها را برگردانیم، زندگی مجدد برایشان در اکوسیستم امروزی تقریبا غیرممکن است. هر شیر و ببر احتیاج به هکتار‌ها قلمرو بکر دارد. در زیستگاه‌های اصلی این جانوران همچون شبه جزیره میانکاله  و دشت ارژن، چنین شرایطی دیگر مهیا نیست.

پیشنهاد مطالعه: مطلب حقایقی جالب در مورد وای فای که نمی‌دانستید را بخوانید.