آیا مغز انسان پس از به خواب رفتن هم قادر به یادگیری است؟ عملی شدن آن چندان دور از دسترس نیست و می‌‌تواند امکان‌پذیر باشد. هرچند که تحقق کامل این امر با اما و اگر‌هایی همراه است.

یادگیری در خواب برای آن دسته از کسانی که اغلب اوقات خود را، در بیداری به بطالت می‌‌گذرانند، چیزی شبیه به رویا است. اما تحقیقات اخیر ثابت کرده‌است، یادگیری در زمان خواب می‌‌تواند بیش از رویا حکم یک واقعیت را داشته‌باشد. برای آگاهی بیشتر از این موضوع می‌توانید در ادامه‌ی مطلب با مجله دلتا همراه باشید.

نتایج پژوهش‌‌‌های اخیر نشان از آن دارد که خاطرات شنیداری ما می‌‌‌تواند حتی پس از خواب نیز شکل بگیرد. البته تکمیل این فرآیند تنها در طول مراحل ویژه‌‌ا‌ی از خواب امکان‌‌پذیر خواهد بود.

اولین و مهم‌ترین مرحله‌ ویژه  (مرحله‌ی Rem) است که طی آن حرکت چشم‌‌ها و میزان تنفس فرد سریع‌‌تر از سایر مراحل خواب است و بدن نیز هرازگاه حرکت می‌‌کند.

از سوی دیگر، اکثر رویا‌ها در طول همین مرحله از خواب اتفاق می‌افتند. در نتیجه، اکثر یادگیری‌‌های شنیداری ما نیز در طول همین مرحله از خواب یعنی مرحله‌ Rem امکان‌پذیر خواهد بود.

این نکته نیز قابل ذکر است که، تمام فرآیند یادگیری‌ شنیداری ما، در طول مرحله‌ Rem خواب حاصل نمی‌شود. برخی از آن‌‌ها هنگام آغاز مرحله‌ N2 خواب به وقوع می‌پیوندد. این مرحله، مرحله‌ای است که طی آن، میزان حرکت ماهیچه‌‌ها و همچنین میزان هوشیاری و آگاهی فرد از اتفاق‌‌های دنیای بیرون کاهش می‌‌یابد.

با این حال در مرحله‌ای که خواب افراد سنگین‌‌تر می‌‌شود، یادگیری نیز بسیار کم‌‌رنگ‌‌تر از سایر مراحل خواب می‌‌شود.

فرآیند یادگیری در زمان خواب خوب است یا بد؟

بنابر نظر یکی از محققان فعال در این زمینه، انسان‌ها در طول زمان هوشیاری خود، خاطرات فراوانی را در مغز شکل می‌دهند. اما ادامه‌ این فرآیند و تلاش برای نگهداری خاطرات به شکل مداوم، می‌تواند برای مغز امری خطرناک تلقی گردد. به همین دلیل مغز انسان به شکل خودکار راه‌هایی را برای فراموشی این خاطرات در پیش می‌گیرد.

از سوی دیگر اجبار یادگیری مطالب، برای فردی که خفته است توصیه نمی‌شود. چرا این فرآیند می‌تواند در عمل موجب به هم ریختن کارکرد‌‌‌های از پیش تعیین شده‌‌ خواب گردد. اگرچه یادگیری در زمانی که خواب هستیم، می‌‌تواند آموخته‌‌های محدودی را به دانسته‌‌های انسان بیفزاید، اما هزینه‌‌ای که برای او به همراه خواهد داشت قطعا بیش از سود آن خواهد بود.

محققان این تیم تحقیقاتی، چندان به کارآمد بودن روش‌های فعلی برای آموزش در خواب، نظیر روش‌هایی که برای آموختن زبان‌های جدید مورد استفاده قرار می‌گیرند معتقد نیستند. اما در عین حال تایید می‌کنند که روش‌‌های دیگر یادگیری در زمان خواب نظیر روش‌هایی که برای ترک سیگار توسط افراد سیگاری مورد استفاده قرار می‌گیرد (و در مرحله Rem از خواب آن‌ها رخ می‌دهد) می‌تواند امکان‌پذیر و موثر باشد.

پیشنهاد مطالعه: مطلب دستگاهی که رویاها را دست‌کاری می‌کند! را بخوانید.